Giới trẻ với ngôn ngữ... biến thái

Một bộ phận giới trẻ đang say sưa chế biến và sử dụng
“ngôn ngữ @” bằng cách lai ghép, thay thế vô lối từ ngữ tiếng Việt, làm
giảm đi sự trong sáng của tiếng mẹ đẻ.
Tuần trước,
chúng tôi gửi thư điện tử (e-mail) cho một học sinh lớp 9, từng là tài
năng tin học ở TPHCM, đề nghị được viết bài về cậu ta. Ít hôm sau, học
sinh này trả lời thư, tôi đọc... toét mắt vẫn không hiểu nổi:
“><jn lÔo~j méy hem ney 3m b4.n thj wóa, hok kó tjme tr4? loj*
em4jl”. Chúng tôi đành gửi thư lần nữa, nhờ giải thích và được cậu ta
cho “đáp án”: “Xin lỗi mấy hôm nay em bận thi quá không có thời gian
trả lời email”, kèm theo lời giải thích: “Ngôn ngữ tuổi teen mà anh!”.

Choáng vì ngôn ngữ
Tràn ngập, biến dị
Đây
không phải là trường hợp cá biệt. Hiện nay, kiểu sử dụng ngôn ngữ như
trên xuất hiện tràn lan ở hầu hết các diễn đàn (forum), nhật ký trực
tuyến (blog), nhất là khi tán gẫu (chat) qua mạng. Đối tượng sử dụng
chủ yếu là giới trẻ, thuộc nhóm tuổi teen, trong đó phần lớn là học
sinh phổ thông.
Chúng tôi thử đăng ký làm thành
viên để tham gia diễn đàn www.4rum.4t... Vừa đăng nhập, đập vào mắt tôi
là dòng chữ động chạy cắt ngang trang chủ tại mục Thông điệp yêu thương,
trong đó có lời của nick pethuong301: “Tui là mem mới đêy. Xynk vừa đủ,
sexy đủ xài, làm wen nhoa” (Tôi là thành viên mới đây. Xinh vừa đủ, gợi
cảm đủ xài, làm quen nha).
Dạo một vòng diễn đàn,
mục nào cũng bắt gặp những kiểu nói “hiểu chết liền”, như: “Bữ4 h kó 4
ka’j sjh nhu*.t òi, nhu*n muh dzuj vj đc kon p4.n moj*”; “mu*ng wé hok
bj ở l4j lúp”... Tôi phải vừa đọc vừa đoán nghĩa là: “Bữa giờ có 4 cái
sinh nhật rồi, nhưng mà vui vì được con bạn mời”, “mừng quá không bị ở
lại lớp”. Nếu thành viên nào tham gia diễn đàn mà không hiểu những kiểu
nói này sẽ chán và chóng rút lui. Vì thế, ai cũng theo đuôi dùng loại
ngôn ngữ này.
Tại các diễn đàn của học sinh Trường
THPT M.Đ.C ở TP Hải Phòng, T.N.T ở Hà Nội hay L.Q.Đ ở TPHCM..., ngôn
ngữ @ được dùng tá lả. Các chủ đề học sinh bàn luận khá lành mạnh, chủ
yếu là học tập hoặc trao đổi về cuộc sống, tuy nhiên ngôn ngữ được dùng
thì không thể hiểu nổi. Một đoạn đối thoại trên diễn đàn học sinh
Trường THPT L.Q.Đ:
- Oceangirl: “ss đâu ùi,cả thèng red iu wí của em nữa!!!!sao bỏ fam zậy hở???nhớ ss zới red wá àh...
- Pelove: chèo cháu iu
- Bony: chèo nhá
- All: chèo bạn nghen... iu bạn lém!”
Phải dùng phần mềm để dịch

Phải dùng phần mềm để dịch tiếng Việt sang... tiếng Việt
Sau
nhiều ngày dạo các trang web học trò và diễn đàn tuổi teen, chúng tôi
cũng dần nắm được “quy luật” của ngôn ngữ @, đại loại A = 4, E = 3, i =
j, iế = ít, không = hok, q = w, a = oa, ao = eo, c = k, b = p, ăng =
eng... Cũng trên cơ sở này mà Dương Đăng Trúc Khuyên, một nữ sinh
Trường THPT Trần Đại Nghĩa (TPHCM) viết thành công phần mềm để... dịch
ngôn ngữ @, đặt tên là V2V (Việt sang Việt).
Những
ai bắt gặp những câu, đoạn hội thoại kiểu teen mà không hiểu thì đưa
vào phần mềm này sẽ được... dịch sang tiếng Việt giúp, dù bản dịch còn
vài lỗi nhỏ về bỏ dấu, viết hoa... nhưng trực quan, đọc được.
Tuy
nhiên, phần mềm V2V vẫn không theo kịp tốc độ biến dạng của ngôn ngữ
teen. Càng về sau, có rất nhiều cách dùng quái đản, V2V phiên bản đầu
không dịch chính xác được, buộc tác giả phải tiếp tục nghiên cứu và
nâng cấp lên phiên bản 1.3, đến nay là 1.4.
Từ thế giới ảo vào thế giới thực
Kiểu
dùng ngôn ngữ như thế được phổ biến bởi sự trợ giúp của bàn phím máy vi
tính hoặc phím bấm điện thoại di động. Thế nhưng, đáng lo hơn, loại
ngôn ngữ biến thái này còn tiêm nhiễm vào tập vở, bài làm của học sinh.
Trên diễn đàn webtretho dành cho các bà mẹ, một người lo lắng: “Tôi
tình cờ xem tập vở môn văn của cháu, thấy rối tinh rối mù, nhiều đoạn
không đọc được. Nào ngèy maj (ngày mai), ja trj nh4^n v4(n (giá trị
nhân văn), b4?n ~ (bản ngã)..., phải đoán già đoán non mới hiểu được.
Thế này thì có viết văn hay đến mấy cũng như không!”.
Một
phụ huynh khác chia sẻ: “Con trai tôi học lớp 9, chép bài toàn dùng
tiếng lóng, như rùi (rồi), oy (ôi), hẽm bít (không biết), wé đeo khổ
(quá đau khổ). Thỉnh thoảng, nó nói chuyện điện thoại với bạn bè cũng
phát âm theo cách viết quá dị đó... Chẳng rõ nhà trường có biết để chấn
chỉnh không”.
Quả thật, lo lắng của các bậc làm cha
làm mẹ là có cơ sở, bởi không chỉ sử dụng để tán gẫu hay trao đổi qua
tin nhắn, các trang web hay diễn đàn vốn rất nghiêm túc của các trường
vẫn cho phép hiển thị ngôn ngữ @ kiểu này, vô hình trung tiếp tay cho
học sinh làm vẩn đục sự trong sáng của tiếng Việt.